1394/2/7 دوشنبه
مشگین شهر
 
شهرستان مشگین شهر با وسعت حدود 3825 کیلومتر مربع دومین شهر بعد از مرکز استان است که در 47 درجه و یک دقیقه و 7 ثانیه طول شرقی و 38 درجه و 33 دقیقه و 34 ثانیه عرض شمالی واقع شده است. این شهرستان از شمال با شهرستان گرمی، از جنوب با شهرستان سراب، از شرق با شهرستان اردبیل، از غرب به شهرستان اهر و از شمال شرقی با جمهوری آذربایجان هم مرز است و بر پایه آخرین تقسیمات کشوری شهرستان مشگین شهر دارای 4 شهر بنامهای مشگین شهر، رضی، لاهرود، فخرآباد و 4 بخش بنامهای مرکزی، شرقی، ارشق و مرادلو و 12 دهستان و 311 روستا واقع در دامنه شمالی رشته کوه سبلان است.


طبق آخرین سرشماری در سال 1385 در حدود 159242 نفر برآورد شده است از این تعداد 68521 نفر در مناطق شهری و 90359 نفر در مناطق روستایی و 362 نفر غیر ساکن هستند.
 
نسبت جنسی جمعیت 79614 مرد و 79628 زن را شامل می‌شود.میانگین جمعیت خانواده در شهرستان 36607 خانوار می‌باشد.
 
این شهرستان که روزگاری قدیم به اسم آران نامیده می‌شده است با قدمت تاریخی بسیار زیادی که دارد مانند گنجینه‌ای است که آثار تاریخی و فرهنگی بسیار کهن را در دل خود نهفته دارد و از زمانهای قبل از میلاد مسیح در این منطقه اجتماعات کوچکی در قسمتهای پست دره‌ها مستقر گردیده بودند.
  
 
مشگین شهر مهد تمدن علم و ادب است که چهره‌های ماندگار این شهرستان همچون آیت الله علی مشگینی از روحانیون مبارز خط امام (ره) و وارد به امور عالم اسلامی و یکی از چهره‌های شناخته شده در ایران است. شیخ ابوالحسن مشگینی، شیخ محمود خیاوی، ملا امام وردی، پروفسور پرویز اربابی، پروفسور محبوب و...
 در عصرها و قرن‌ها گذشته، این سرزمین بیرق نام‌هایی پرفروغ افراشته است که هر یک نشانی است ابدی در مسیر پر افتخار و عزیز برای رسیدن به امروزی آفتابی و دیروزی لبریز از جلال و جبروت. برای فراهم آوردن آنچه اکنون فراروی شما است یک به یک نام‌های بلند را باز خواندیم.
 
  نام: نام قدیم‌تر این شهر خیاو بوده‌است. خیاو واژه‌ای ایرانی مرکب از خی (خیک آب، حوضه) + آو (آب) است. در دامنه سبلان شهر و منطقه سراب حالت سرچشمه آب را دارد و منطقه خیاو حالت محل گردآمدن آب. ریزآبه‌های سبلان به سوی خیاو می‌آیند و این منطقه سفره‌های زیرزمینی خوبی دارد. واژه خیاو در زبان‌های ایرانی حالت محل پرآب و پردرخت و محل گذر از میان آب و درخت را تداعی می‌کند و ریشه واژه فارسی خیابان و محله خیابان تبریز نیز از همین واژه‌است. رودخانه مشگین‌شهر که امروزه قره‌سو نام دارد نیز در قدیم اندرآب نام داشته.
 
شهر خیاو در دوره‌هایی در تاریخ اسلام، میمند نام داشته. در روزگار سلجوقیان و اتابکان آذربایجان آن را وراوی می‌نامیدند. در سال 1209/605م که گرجستان این بخش از ایران را تصرف کرده‌بود یکی از امیران گرجی به نام بیشکین، این شهر را به نام خود نام‌گذاری کرد. این نام بعدها توسط مردم محل به صورت میشکین تلفظ شد. در دوره حکومت رضاشاه، در سال 1316 خورشیدی، به فرمان وی نام میشکین به مشگین‌شهر تغییر یافت
 پیشینه
 در پیرامون مشگین‌شهر سنگ‌نبشته‌ای به زبان پارسی میانه منسوب به شاپور دوم ساسانی وجود دارد. سنگ‌نبشته مشگین‌شهر در 150 متری غرب قلعه‌کهنه در کمرکش ارتفاع غربی دره نوروز یاماجی در درون باغ نوروز قرار دارد. این سنگ‌نبشته امروزه به خاطر ویرانگری گنج‌جویان تقریباً از میان رفته‌است ولی نوشته‌های آن بررسی و ترجمه شده‌است. مضمون این نوشته در مورد فرمان و تاریخ ساخت قلعه‌کهنه‌است که به فرمان نرسه‌هرمزد نوشته شده‌است.
شهرستان مشگین شهر در شمال غربی‌ ایران و 839 کیلومتری تهران واقع شده است و جمعیتی بالغ بر164007 نفر را در خود جای داده است.آب و هوای این شهرستان معتدل کوهستانی است و کوه معروف سبلان در 25 کیلومتری این شهر واقع شده ‌است. شواهد و قرائن به دست آمده از منطقه باستانی شهریری ، حکایت از تمدنی با قدمت شش هزار سال قبل از میلاد در منطقه مشکین‌‏شهر دارد. اورامی، وراوی ،خیاو و پشگین شهر، اسامی این شهر در ایام گذشته بوده است
محصولات کشاورزی: انگور - سیب - هلو - خربزه - گندم - جو
رودهای مهم: خیاو چای - مشگین چای - اونار چای - قره سو
گردشگاهها: سبلان و دامنه های زیبای آن - پارک جنگلی – شیروان دره سی – هوشنگ میدانی - قره سو - زیستگاههای قاراگول، موئیل، آیقار، ساربانلار و ...
آبگرمهای معدنی: قوتورسویی – قینرجه – ایلاندو – شابیل – ملیک سویی- موئیل سویی –آق سو